Kamerleden, bestuurders, professionals, ouders:
kunt u nog wegkijken?

Zie hier, de blauwdruk van systeemfalen in de jeugdzorgketen.
In de praktijk zien we een verontrustend patroon waarin het systeem zichzelf versterkt en gezinnen structureel in de knel komen:

1. GGZ zonder intake → verzonnen diagnoses → belangenverstrengeling

Zonder intake of expliciete toestemming stelt de GGZ-dienstverlener een diagnose. De behandelaar verwijst vervolgens door naar een gezinspsychiatrie-instelling waar hij of zij zelf werkzaam is. Bij weigering wordt de ouder gechanteerd met een melding bij Veilig Thuis. Deze handelswijze schendt het recht op informed consent, de eis van professionele distantie en de plicht tot objectieve dossiervorming.

Juridische onderbouwing:

• Schending van artikel 7:457 BW (WGBO): geen toestemming, geen diagnose of overdracht.

• Schending van AVG art. 4 lid 11, 5, 6, 9, 32: onrechtmatige verwerking en deling van persoonsgegevens.

• Schending van beroepsnormen (KNMG, NIP): belangenverstrengeling, onzorgvuldige dossiervorming.

• Overtreding van de Jeugdwet art. 1.3 lid 2: recht op betrokkenheid en informatie van de ouder.

Bronnen:

• IGJ – Thematisch toezicht ‘Informatiepositie cliënt’ (2020), p. 11 (structureel gebrek aan informed consent en belangenverstrengeling in de GGZ)

• Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding – 2023, p. 13 (ondoordringbare verwijzingen, tekortkomingen in dossiervorming)

• Commissie Sociaal Domein TK – Vergaderstukken 2021 (politieke zorgen over belangenverstrengeling in de jeugdzorg)

2. Veilig Thuis neemt over → chantage met “vrijwillige” maatregelen, escalerend naar onwettige uithuisplaatsing/contactbeperking

Veilig Thuis neemt ongetoetste, niet-bestaande diagnoses klakkeloos over. Ouders worden geconfronteerd met “vrijwillige” maatregelen, maar zijn feitelijk gechanteerd (“meewerken of we schakelen de Raad in”). Dit leidt tot uithuisplaatsing of contactbeperking zonder rechterlijke machtiging.

Juridische onderbouwing:

• Schending van EVRM art. 8 (recht op gezinsleven).

• Schending van IVRK art. 3, 9, 12, 16 (belang van het kind, recht op gezinsleven, recht op gehoord worden).

• Overtreding van de Jeugdwet art. 1.3 lid 2 (recht op betrokkenheid).

• Schending van beginselen van behoorlijk bestuur (Awb art. 3:2, 3:3): onzorgvuldige belangenafweging, misbruik van bevoegdheid.

• Onrechtmatige vrijheidsbeneming (art. 5 EVRM) bij uithuisplaatsing zonder machtiging.

Bronnen:

• Kinderombudsman – Is de zorg gegrond? (2021), p. 36-38 (druk op ouders voor “vrijwillige” uithuisplaatsing zonder juridische bijstand)

• Nationale Ombudsman – Zorg voor kinderen (2023), p. 17 (informele druk, ontbreken van wettelijke waarborgen)

• Casus Jan (15) – Kinderombudsman (2018) (uithuisplaatsing zonder machtiging)

• ECLI:NL:RBNHO:2021:7374 (rechtbankuitspraak: onrechtmatige uithuisplaatsing zonder toetsing)

• IGJ – Ketenproblemen in de jeugdzorg (2021), p. 12 (vrijwillige maatregelen onder druk, geen juridische toetsing)

• Rapport 'Samenwerken aan jeugdbescherming', VWS/IGJ (2021), p. 23 (informele druk en schijnvrijwilligheid)

• Verslag Kamercommissie Jeugdbeleid, 2022 (structurele signalen van onrechtmatige uithuisplaatsingen)

• Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding – 2023, p. 14 (ontbreken van transparantie en toetsing bij “vrijwillige” maatregelen)
  
  

3. SWW/CJG volgen → zonder eigen toetsing, onwettige maatregelen voortgezet

SWW en CJG nemen feiten uit eerdere schakels over zonder hoor en wederhoor of eigen toetsing. Onwettige uithuisplaatsingen en contactbeperkingen worden doorgezet zonder bevoegdheid. De Raad voor de Kinderbescherming is op de hoogte, maar grijpt niet in.

Juridische onderbouwing:

• Schending van het beginsel van hoor en wederhoor (art. 6 EVRM).

• Schending van de Jeugdwet art. 1.3 lid 2 (recht op betrokkenheid).

• Overtreding van beginselen van behoorlijk bestuur (Awb art. 3:2, 3:3).

• Onbevoegd handelen (geen wettelijke titel voor UHP/contactbeperking).

Bronnen:

• Rapport 'Samenwerken aan jeugdbescherming', VWS/IGJ (2021), p. 22 (overdracht zonder toetsing)

• Verslag Kamercommissie Jeugdbeleid, 2022 (gebrek aan hoor en wederhoor)

• IGJ – Ketenproblemen in de jeugdzorg (2021), p. 11–14 (onrechtmatige maatregelen door welzijnsinstellingen)

• Rapport Kinderrechten NU (Unicef e.a., 2021), p. 14 (onwettige maatregelen, passiviteit Raad)

• Wetenschappelijk Onderzoek Raadsonderzoek – Van den Broek e.a., 2020 (Raad op de hoogte van gebrekkige dossiervorming, grijpt niet in)
  
  

4. RvdK adviseert rechter → op basis van vervuild dossier

De Raad voor de Kinderbescherming baseert OTS- en UHP-adviezen op dossiers met twijfelachtige diagnoses, zonder verplichte hoor en wederhoor of BIG-geregistreerde deskundigheid.

Juridische onderbouwing:

• Schending van art. 6 EVRM (eerlijk proces).

• Overtreding van Jeugdwet en beroepsnormen (objectiviteit, deskundigheid, toetsing).

• Onvoldoende feitelijke grondslag voor ingrijpende maatregelen.

Bronnen:

• Rapport Kinderrechten NU (Unicef e.a., 2021), p. 14 (adviezen op basis van onvolledig dossier)

• Wetenschappelijk Onderzoek Raadsonderzoek – Van den Broek e.a., 2020 (tekortschietende kwaliteit dossieronderzoek)

• Inspectie Jeugdzorg, “Onderzoek Werkwijze RvdK” (2020) (dossiers voldoen niet aan kwaliteitseisen)

• Kamerbrief VWS, 9 juni 2021, ref. 25489-176 (adviezen zonder BIG-toetsing)
  
  

5. FACT en specialistische teams → zonder mandaat, zonder toestemming

Specialistische teams werken door op basis van vervuilde dossiers, vaak zonder toestemming van ouders, en anticiperen op rechterlijke uitspraken die er nog niet zijn.

Juridische onderbouwing:

• Schending van WGBO art. 7:457 BW (geen toestemming, geen behandeling).

• Overtreding van Jeugdwet (geen wettelijke titel voor inzet specialistische zorg).

• Schending van privacy en informatieplicht (AVG, beroepsnormen).

Bronnen:

• IGJ – Toezicht op inzet specialistische teams (2023), p. 9 (inzet zonder mandaat/toestemming)

• VNG Handreiking 'Toestemming en Dossiervorming', 2021 (noodzaak expliciete toestemming)

• Algemene Rekenkamer, “Toegang tot Jeugdzorg” (2020), p. 31 (wijkteams/specialistische teams buiten mandaat)

• Kinderombudsman, “Ongevraagd Geholpen?” (2022), p. 19-21 (ouders buitenspel bij extra zorg)
  
  

6. Echokamer, niet keten

Niemand controleert of het begin klopt. Fouten worden herhaald en vergroot. Ouders worden monddood gemaakt, kinderen klemgezet.

Juridische onderbouwing:

• Schending van art. 6 en 8 EVRM (eerlijk proces, recht op gezinsleven).

• Structurele schending van rechtsgelijkheid en rechtsbescherming.

Bronnen:

• Kinderombudsman – Staat van de Jeugdzorg 2022 (structurele herhaling van fouten)

• Nationale Ombudsman – Onmacht in de jeugdzorg (2020) (geen correctie op fouten)

• IGJ – Ketenproblemen in de jeugdzorg (2021), p. 14 (geen herstel/correctie)

• Rapport Kinderrechten NU (Unicef e.a., 2021), p. 15 (ontbreken van tegenmacht/correctie)
  
  

7. En het geld?

Hoe meer dossiers, hoe meer capaciteit. Hoe zwaarder de casus, hoe hoger de indicatie. Het systeem kent een financieel voordeel bij het in stand houden en verzwaren van dossiers.

Juridische onderbouwing:

• Overtreding van het verbod op perverse financiële prikkels (doelmatigheidsbeginsel, Jeugdwet).

• Schending van het recht op passende, noodzakelijke zorg (Jeugdwet art. 2.3, 2.4).

Bronnen:

• Algemene Rekenkamer – Jeugdzorg en Gemeentefinanciën (2022), p. 16 (financiering gekoppeld aan aantal/zwaarte dossiers)

• CBS – Prestatie-indicatoren Jeugd 2023 (financiële prikkels in de jeugdzorg)

• VNG – Handreiking Jeugd & Financiën (2019) (relatie dossieropbouw en financiering)

• Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, Staat van de Gezondheidszorg 2017, p. 45 (financiële prikkels verlengen trajecten)

• Rapport Kinderrechten NU (Unicef e.a., 2021), p. 17 (bekostiging beïnvloedt beslissingen in de keten)
  
  

Gevolg

Ouders worden systematisch uitgesloten, kinderen verliezen hun rechtspositie.
Geen zorgketen. Geen samenwerking.
Een gesloten echo-systeem dat fouten herhaalt, controle ontwijkt en het recht ondermijnt.

Kamerleden, bestuurders, professionals, ouders: dúrft u nog weg te kijken?